Валентина Рандаревич: Даверие людей нужно оправдывать каждый день

У ЛЮТЫМ МІНУЛАГА ГОДА Ў КРАІНЕ АДБЫЎСЯ АДЗІНЫ ДЗЕНЬ ГАЛАСА­ВАННЯ, ПАДЧАС ЯКОГА БЫЛІ АБРАНЫ МЯСЦО­ВЫЯ САВЕТЫ ДЭПУ­ТАТАЎ ДВАЦЦА­ЦЬ ДЗЯВЯТАГА СКЛІКАННЯ. З ГЭТАЙ ПАДЗЕІ ПРАЙ­ШОЎ ГОД.

 Пра тое, якім ён быў для народных абраннікаў, мы пагута­рылі са старшынёй раён­нага Савета дэпутатаў Валян­цінай Рандарэвіч.

 – Першы год пяцігадовага тэрміну паўнамоцтваў дэпутатаў скончыўся вельмі хутка. Ён быў насычаны важнымі палітычнымі падзеямі, грамадскімі іні­цыятывамі і цікавымі праектамі.

– Сапраўды, час ляціць імгненна, але, аналізуючы гэты год, адзначу, што ён быў напружаны і вельмі разнапланавы для дэпу­татаў. У 2024-м упершыню ў новым статусе быў сфарміраваны Усебеларускі народны сход. Мы ганарымся, што ў склад дэлегатаў УНС ад мясцовых Саветаў дэпутатаў Док­шыцкага раёна ўвайшлі дэпутат раённага Савета дэпутатаў па Літоўскай выбарчай акрузе №22 Алена Таляронак і дэпутат Па­раф’янаўскага сельскага Савета дэпутатаў Андрэй Заіка. Галоўнай палітычнай падзе­яй 2025 года сталі выбары Прэзідэнта Рэ­спублікі Беларусь, дзе дэпутаты раённага і сельскіх Саветаў праявілі высокую ступень актыўнасці і ініцыятывы. Дваццаць дэпута­таў базавага і першаснага ўзроўняў з’яўлялі­ся членамі выбарчых камісій, яшчэ 36 былі назіральнікамі ў перыяд выбарчай кампаніі. Вельмі актыўна працавалі ў сваіх выбарчых акругах: праводзілі асабістыя прыёмы гра­мадзян, сустрэчы ў працоўных калектывах, з насельніцтвам па месцы жыхарства.

– Вядома, што работа з насельні­цтвам – прыярытэтны напрамак дзей­насці дэпутацкага корпуса.

– Сёння як ніколі неабходны актыўны ўдзел дэпутатаў у паўсядзённым жыцці люд­зей. Важна захаваць набраныя тэмпы зносін са сваімі выбаршчыкамі. Такога погляду прытрымліваецца кожны наш дэпутат.

Асноўная форма работы раённага Са­вета дэпутатаў – сесія. У бягучым скліканні праведзена 13 сесій, на якіх разгледжана 48 пытанняў. У ліку асноўных трэба адзначыць зацвярджэнне бюджэту раёна, выкананне комплексу мерапрыемстваў па рэалізацыі Дзяржпраграмы ў сферы адукацыі і ма­ладзёжнай палітыкі, навядзенне парадку на зямлі і добраўпарадкаванне населеных пунктаў. Рашэннем сесіі заснавана званне “Ганаровы грамадзянін Докшыцкага раёна”. Шмат пытанняў патрабуюць аператыўнага вырашэння, іх абмяркоўвалі падчас прэзіды­умаў. Спектр тэм шырокі: дэмаграфія, работа з суб’ектамі прафілактыкі па папярэджанні гібелі людзей ад знешніх прычын, патрыя­тычнае выхаванне, вынікі правядзення дзён сельсаветаў, выкананне зваротаў грамадзян і даручэнняў, якія паступілі пры іх правяд­зенні, увекавечанне памяці загінуўшых пры абароне Айчыны і іншае. Актыўна выкары­стоўваецца практыка правядзення выязных пасяджэнняў прэзідыума. Дэпутаты правод­зяць прыёмы грамадзян, прамыя тэлефон­ныя лініі.

– З якімі пытаннямі часцей за ўсё звяртаюцца падчас прыёмаў?

– У асноўным у зваротах пераважаюць тэмы транспартных зносін, жыллёва-каму­нальнай гаспадаркі, утрымання і рамонту вуліц у сельскіх населеных пунктах, на­вядзення парадку, магчымасці ўладкаван­ня электраацяплення і іншыя. Эфектыўна зарэкамендавалі сябе дні сельсаветаў. Сель­скія жыхары маюць магчымасць напрамую, у нязмушанай абстаноўцы пагутарыць з прадстаўнікамі ўлады, даведацца пра пер­спектывы развіцця ў рэгіёне, задаць пытан­ні, вырашыць набалелыя праблемы. Летась у раёне праведзена 11 дзён сельсаветаў. Па­ступіла 195 зваротаў і прапаноў грамадзян, найбольш іх было ад жыхароў самага вяліка­га, Бягомльскага, – 51, ці чвэрць ад агульнай колькасці, менш за ўсё – 8 зваротаў – ад жы­хароў Крыпульскага сельсавета. У асноўным усе абгрунтаваныя пытанні, звароты, якія хвалююць людзей, вырашаюцца станоўча і ў кароткі тэрмін. Разам з тым на кантролі застаюцца пытанні, якія патрабуюць знач­ных фінансавых укладанняў, напрыклад, водазабеспячэнне, рамонт дарог. У далей­шым практыка правядзення дзён сельсаве­таў будзе прадоўжана, і старшыням сельскіх Саветаў дэпутатаў, выканаўчых камітэтаў, у цэлым дэпутацкаму корпусу, кіраўнікам ар­ганізацый трэба грунтоўна рыхтавацца да гэтага.

– Як вядома, 2025 год дае старт пяці­годцы якасці і аб’яўленаму Прэзідэнтам Году добраўпарадкавання, але гэта рабо­та вядзецца ў рэгіёне пастаянна. На чым была і будзе засяроджана ўвага дэпутац­кага корпуса раёна?

– Кожны жыхар раёна, кожны працоў­ны калектыў павінен унесці асабісты ўклад у агульную справу навядзення парадку на зямлі. І дэпутатам трэба прыняць самы ак­тыўны ўдзел. З 2006 года ў рэспубліцы пра­водзіцца работа па скарачэнні, прывядзенні ў парадак старых і пустых дамоў.

У дапамогу мясцовай уладзе Указ №116, згодна з якім у мінулым годзе было пра­дадзена 7 пустых дамоў. І нам неабходна сканцэнтраваць намаганні на рабоце з улас­нікамі, каб яны самастойна распарадзіліся сваёй маёмасцю. Калі ж дамы яшчэ можна прадаць, а грамадзяне захочуць набыць для пражывання ці адпачынку ў летні час, трэ­ба прадаставіць ім такую магчымасць, тым больш што купіць такі дом можна ўсяго за адну базавую велічыню. Дарэчы, сёлета да продажу будзе прапанавана ўжо 15 дамоў. Знесці ніколі не позна, а паспрабаваць даць другое жыццё трэба – дзеля захавання вёскі.

Што тычыцца зносу, то за гэты час у раё­не склалася пэўная практыка работы, засна­ваная на ўзаемадзеянні ўсіх зацікаўленых службаў. За 2024 год знесены 53 пустуючыя дамы, з іх 36 – за кошт сродкаў бюджэту (зрасходавана 59 тысяч рублёў). У выніку мэтанакіраванай работы, якая праводзіцца сельскімі Саветамі дэпутатаў, выканаўчымі камітэтамі з уладальнікамі і спадчыннікамі пустых дамоў, замацаванымі арганізацыямі, 12 дамоў знесена ўладальнікамі, 5 – з дапа­могай арганізацый, замацаваных за сель­скімі населенымі пунктамі.

Знесены 124 старыя гаспадарчыя пабу­довы. Зроблена нямала, трэба зрабіць яшчэ больш. У 2025 годзе запланавана да зносу 32 пустуючыя дамы і, паўтаруся, 15 – да прода­жу. Па 11 дамах ужо ёсць рашэнні суда аб за­мацаванні іх на праве аператыўнага кіраван­ня за сельскімі выканаўчымі камітэтамі. Па 47 дамах праводзіцца збор дакументаў для наступнай перадачы іх у суд, з іх на 21 дом – у завяршальнай стадыі.

Таксама будуць працягнуты работы па добраўпарадкаванні помнікаў воінскай славы часоў Вялікай Айчыннай вайны. На гэтыя мэты звычайна выкарыстоўваюцца сродкі бюджэту, заробленыя на суботніках, а таксама шэфская дапамога замацаваных арганізацый і ўстаноў раёна.

Як правіла, штогод праводзіцца капіталь­ны рамонт на воінскіх пахаваннях, дзе гэта вельмі неабходна. У 2024 годзе на добраўпа­радкаванне, утрыманне воінскіх пахаванняў з раённага бюджэту было накіравана 23 тысячы рублёў. Набыты і ўстаноўлены ме­марыяльныя таблічкі з імёнамі загінуўшых на пахаваннях ахвяр войн у г.Докшыцы, агр.Параф’янава, агр. Крулеўшчына, в. Вілей­ка Бярозкаўскага сельсавета. Праведзены работы па рамонце і добраўпарадкаванні брацкіх магіл у вёсках Сасновая, Маргавіца, Будзілаўка Бягомльскага сельсавета. Набы­ты камплекты помнікаў для замены на 5-ці індывідуальных магілах пахаванняў ахвяр войн. Пры фінансавай падтрымцы абласно­га аддзялення “Беларускі фонд міру” адра­мантаваны памятныя знакі ў вёсцы Янкі.

Штогод праводзіцца сістэмная сумес­ная работа па добраўпарадкаванні грамад­зянскіх пахаванняў. На балансе РУП ЖКГ “Докшыцы-камунальнік” – 126 могілак. За кошт сродкаў добраахвотных ахвяраванняў насельніцтва ў суме больш як восем тысяч рублёў сумеснымі намаганнямі насель­ніцтва, дэпутацкага корпуса, старэйшын, камунгаса праводзяцца ўстаноўка, рамонт і афарбоўка агароджаў, выдаленне аварый­ных дрэў, высечка кустоўя. Праводзяцца суботнікі. Трэба адзначыць, што ва ўмовах абмежаванасці бюджэтных сродкаў на аб­кошванне зямель агульнага карыстання, добраўпарадкаванне могілак максімаль­на прыцягваюцца сродкі пазабюджэтнага фонду сацыяльнай абароны насельніцтва, а таксама грамадзяне, якія знаходзяцца на ўліку як беспрацоўныя.

Разам з тым больш мэтанакіраванай павінна стаць работа з насельніцтвам па ўтрыманні ў парадку прыватных падвор­каў, фарміраванні ў грамадзян высокай культуры быту. Дэпутацкаму корпусу су­месна з выканкамамі, супрацоўнікамі РАУС неабходна актывізаваць работу з улас­нікамі, спадкаемцамі па прывядзенні ў па­радак іх зямельных участкаў, домаўладан­няў, гаспадарчых пабудоў.

– Якія заахвочвальныя меры праду­гледжаны для тых гаспадароў, хто тры­мае на сваёй сядзіде ўзорны парадак?

– Па ініцыятыве раённага Савета дэпу­татаў сумесна з выканаўчым камітэтам пра­водзіцца конкурс на лепшае добраўпарадка­ванне тэрыторый г. Докшыцы і Докшыцкага раёна. З 2024 года конкурс праводзіцца не толькі па горадзе Докшыцы, але і ў цэлым па раёне. Вынікі традыцыйна падводзяц­ца ў рамках правядзення рэспубліканскага Фестывалю дзвюх рэк. Лепшыя падворкі адзначаюцца таксама пры правядзенні свят вёсак. Карыстаючыся выпадкам, запрашаю ўсіх гаспадароў актыўна далучацца да гэтай ініцыятывы.

Хочацца адзначыць арганізацыі, якія штогод паказваюць прыклад у добраўпа­радкаванні як сваіх, так і замацаваных тэры­торый у сельскіх населеных пунктах. Гэта ўстановы сацыяльнай сферы, філіял Віцеб­скага вытворчага ўпраўлення па здабычы і перапрацоўцы торфу, Докшыцкі раён газаза­беспячэння, філіял “Докшыцыводаканал”, за­вод “Ветразь”. Адным з напрамкаў дзейнасці дэпутацкага корпуса з’яўляецца падтрымка ініцыятыў дэпутатаў і выбаршчыкаў па вы­рашэнні пытанняў мясцовага значэння. Так, у 2024 годзе праект “Па дарозе да здароўя” прайшоў конкурсны адбор у Віцебскай аб­ласной асацыяцыі мясцовых Саветаў дэпу­татаў і быў рэалізаваны ў горадзе Докшыцы ва ўрочышчы Чыстаполле. Актыўны ўдзел у навядзенні парадку на дадзенай тэрыто­рыі прынялі члены Маладзёжнай палаты пры райсавеце дэпутатаў, грамадскія аб’яд­нанні “БРСМ” і ветэранаў. На тэрыторыі га­радской лесапаркавай зоны ўстаноўлены і добраўпарадкаваны спартыўныя гульнявыя пляцоўкі. Аб’ём фінансавання склаў 21 тыся­чу рублёў, адкрыццё рэалізаванага праекта плануецца ў маі бягучага года.

У Докшыцкім раёне нямала станоўчых прыкладаў практыкі грамадзянскага ўдзелу ў прыняцці рашэнняў на мясцовым узроўні. У іх ліку – ініцыятывы па добраўпарадкаван­ні дзіцячых і спартыўных пляцовак у вёсках Беразіно, Чырвонае Беразіно, Паўночнае Гняздзілава, Бярозаўка, добраўпарадкаван­не дваровых тэрыторый шматкватэрных дамоў у горадзе Докшыцы, аграгарадку Па­раф’янава і іншае.

Статус дэпутата мясцовага Савета не дае ніякіх ільгот і пераваг, але патрабуе ад народнага абранніка асаблівай адказнасці, неабыякаванасці, прыстойнасці, каб пра­цаваць бескарысліва і дапамагаць людзям. Давер людзей – гэта толькі аванс, а апраўд­ваць яго трэба штодня. Я ўдзячна ўсім без выключэння дэпутатам раённага, сельскіх Саветаў дэпутатаў за сумесную зладжаную практычную работу.

– Дзякуй за размову.