Докшицкий источник забот

   Гэты артыкул нездарма мае парадкавы нумар. Справа ў тым, што ў мінулым годзе пад такой жа назвай ужо выходзілі дзве публікацыі (“Родныя вытокі” № 82 ад 16.10 і № 93 ад 23.11). Калі коратка, то гаворка ў іх вялася пра дарагую, як высветлілася, многім гараджанам крыніцу на перакрыжаванні завулка Падгорны з вуліцай Інтэрнацыянальнай.

Былы настаўнік, які зараз знаходзіцца на заслужаным адпачынку, Мікалай Ківа жыве амаль насупраць крыніцы і з году ў год п’е з яе ваду. Разам з іншымі гараджанамі, якія час ад часу ходзяць да яе, Мікалай Сяргеевіч адзначаў чысціню і смак крынічнай вады. Хацелася дакшычаніну, каб на гэта месца звярнулі ўвагу. Пэўны зачын на добраўпарадкаванне быў зроблены. А потым санэпідслужба па запыце рэдакцыі правяла аналіз крынічнай вады. Ён паказаў, што вада непрыгодная для піцця. Наш вышэйназваны чытач з гэтай высновай не быў згодны яшчэ ў мінулым годзе, і вось гэтай вясной ён ізноў прыйшоў у рэдакцыю з лістом, вытрымкі з якога друкуем:
“…Я нашел время и отдал воду на анализ в г. Минск и выяснилось, что вода хорошая, ее можно пить. Так спрашивается, кому верить? Санстанции, которая говорит, что вода непригодна и содержит большое количество железа, или анализу, где говорится, что в этой воде содержится железа в три раза меньше допустимых пределов.

Количество людей, которые берут эту воду, не уменьшается, а становится всё больше. Они понимают, какая это вода, была бы плохая — ее бы не брали.
…Хотелось, чтобы было уделено внимание и сбросам вод, в которые часто попадает мыльная вода. Стоки, не все правда, прямо направлены в сторону родника.
…Пишу с надеждой, что будут приняты меры по благоустройству, и мы с удовольствием и хорошим настроением будем пить чистую родниковую воду.”

Каб пацвердзіць ці абвергнуць кожнае з меркаванняў, рэдакцыя вырашыла правесці яшчэ адзін, незалежны аналіз. У дзень забору нашымі карэспандэнтамі вады для аналізу да крыніцы прыйшоў і М.С. Ківа (на здымку). Пажадаўшы шчаслівай дарогі, ён сказаў, што з надзеяй будзе чакаць выніку, хоць у яго станоўчасці не сумняваецца.

Докшыцкую ваду ў той жа дзень мы адвезлі ў лабараторыю ААТ “АкваКрышталь” г. Мінска. Праз тыдзень на адрас рэдакцыі быў дасланы адказ з вынікамі хіміка-фізічных іспытаў. Яны паказалі, што пах вады пры тэмпературы і 20, і 60 оС роўны 0 пры дапушчальных нормай не больш 2 балаў. Канцэнтрацыя каляровасці – 5,18 пры норме не больш за 20 град. Мутнасць – 0,22, норма ж дапускае не больш за 2,6 мг/дц куб, РН – 7,32 мг/дм куб. пры норме 6-9. Пергаментная акісляльнасць – 1,4 пры норме да 5 мг/дм куб. Нітрыты – 0,05, норма да 3,3 мг/дм куб. Нітраты – 4,4 пры норме да 45 мг/дм куб. Агульная жосткасць 5,74 пры норме да 7 моль/дм куб. і жалеза 0,14 пры норме да 0,3 мг/дм куб. Заключэнне, якое зрабілі спецыялісты названай лабараторыі, наступнае: выпрабаваная вада адпавядае патрабаванням СанПін 10-124РБ99 “Пітная вада. Гігіенічныя патрабаванні да якасці вады цэнтралізаваных сістэм пітнога водазабеспячэння. Кантроль якасці”.

Атрымліваецца, што правы быў Мікалай Сяргеевіч у сваіх высновах адносна якасці крынічнай вады.
Мясцовыя захавальнікі гісторыі сцвярджаюць, што вада з гэтай крыніцы цанілася даўней нездарма. Напрыклад, Расціслаў Пятровіч Лубачка расказвае, што ў 20-х — 30-х гадах мінулага стагоддзя крыху вышэй па вуліцы была панская піваварня. Належала яна Хаіму Гардону. Піва той піваварні было надзвычай якасным і цанілася далёка за межамі Докшыц. Прадавалі яго ў Варшаве і Лодзі. Піва разлівалася ў бутэлькі з цёмнага шкла. На этыкетцы была выява рака з двума кухалямі піва.
У канцы 50-х Расціслаў Пятровіч хадзіў у школу, якая таксама была побач з гэтым месцам. Хлапчуком ён часта бачыў рэшткі сцен і фундамента былой піваварні. Час пахаваў іх як і многае, але памяць пра гэты факт у гісторыі Докшыц засталася.

Якое гэта мае дачыненне да якасці вады? Самае непасрэднае. Справа ў тым, што для атрымання якаснага піва, у першую чаргу, патрэбна мяккая вада, беззаганная па сваім саставе. Гэта значыць, што пра якасць крынічнай вады ў гэтым месцы было вядома задоўга да нашага сённяшняга расследавання.

***

Жыхары амаль кожнай мясцовасці хочуць, каб яна славілася сваімі помнікамі гісторыі, цікавымі турыстычнымі месцамі і маршрутамі. Існуе сусветная практыка, калі граматныя маркетолагі і спецыялісты па сувязях з грамадскасцю, маючы звесткі пра нязначны факт з гісторыі мясцовасці, дапаўняюць яго легендай, прыпраўляюць усё рэкламай і дораць удзячным турыстам новы маршрут. Можа і да докшыцкай крыніцы з цягам часу будзе пракладзена такая турыстычная сцежка. Праўда, для гэтага яна павінна набыць больш прывабны выгляд. Па ўспамінах мясцовых жыхароў, у 60-х гадах у нізіне каля крыніцы было балоцістае месца. Сіламі насельніцтва яго падкапалі, пачысцілі і арганізавалі вадаём. Зробленая, выказваючыся сучаснай тэрміналогіяй, зона адпачынку мела належны выгляд і шмат прыхільнікаў пакупацца.

На сённяшні дзень пытанне добраўпарадкавання крыніцы застаецца адкрытым. Мы спадзяёмся, што тэма гэта будзе мець больш станоўчы працяг. Будзем сачыць за лёсам докшыцкай крыніцы разам.

Наталля Навіцкая.